อู้คำเมืองกะเจ้าาา

   

คำเมือง (กำเมือง) หรือชื่ออย่างเป็นทางการว่า ภาษาถิ่นภาคพายัพ เป็นภาษาถิ่นของชาวไทยวนทางภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ซึ่งเป็นอาณาจักรล้านนาเดิม ได้แก่ เชียงใหม่ เชียงราย อุตรดิตถ์ แพร่ น่าน แม่ฮ่องสอน ลำพูน ลำปาง พะเยา และยังมีการพูดและการผสมภาษากันในบางพื้นที่ของจังหวัดตาก สุโขทัย และเพชรบูรณ์ ปัจจุบันกลุ่มคนไทยวนได้กระจัดกระจายและมีถิ่นที่อยู่ในจังหวัดสระบุรี จังหวัดราชบุรี และอำเภอของจังหวัดอื่นที่ใกล้เคียงกับราชบุรีอีกด้วย

ใช่ไหม ไม่ใช่ ขอบคุณ ขอบคุณมาก ๆ  ขออภัย/ขอโทษ อาหารเช้า อาหารกลางวัน อาหารเย็น หิวข้าว หิวมาก อิ่มมากจนแน่นท้อง เปรี้ยว เปรี้ยวปากอยากดื่ม น้ำลายสอ สนุก สนุกมาก ไม่สนุก ไม่รู้ จริง ๆ ไม่จริง จริงเหรอ จริง ๆ นะ อารมณ์ไม่ค่อยดี โกหก/โกหก พกลม คนปลิ้นปล้อน คนสับปลับ คนขี้ขโมย คนขี้เมา คนดื้อ  หลายสิ่ง หลายอย่าง ไม่เข้าใจ...น่าสงสัย น่าประหลาดใจ คิดไม่ออก....เป็นอย่างมาก ใช่ก่อ บ่ไจ้ ยินดีเจ้า/ครับ ยินดีจ้าดนัก สูมาเต๊อะเจ้า/ครับ ข้าวเจ๊า/ข้าวงาย ข้าวตอน ข้าวแลง อยากกิ๋นข้าว/อยากข้าว อยากกิ๋นข้าวขนาด กั๊ดต๊อง(เสียงยาว) ส้ม ส้มปากอยากเหล้า น้ำลายปุ๊ น้ำลายป้าย ม่วน ม่วนขนาด บ่ม่วน บ่อฮู๊ แต๊ ๆ บ่แต๊ / บ่ไจ้ แต๊ก๊ะ / แต๊กา แต๊ ๆ นา / แต๊ ๆ หนา(ลำปาง) ลมบ่จอย ขื้จุ๊ / ขี้จุ๊ ขี้ล่าย คนหัววอก คนสับปะหลี้ คนขี้ลัก คนขี้เหล้า คนหลึก ซ๊ะป๊ะ ซะเป้ด งึ้ด..เช่น.."จ๊างตั๊วจ้าดใหญ่ล่นเข้าไปในฮูเข็ม"....ก็ตึงว่า งึ้ด (ช้างตัวใหญ่มากวิ่งเข้าไปในรูเข็ม....ได้ไง....สงสัย จริง ๆ )

คำนาม สรรพนาม ภาษากลาง กำเมือง พ่อ แม่ ปู่ ตา ย่า ยาย ลูกชายคนโต ลูกชายคนเล็ก ลูกสาวคนโต ลูกสาวคนเล็ก ผู้ใหญ่บ้าน ภรรยาผู้ใหญ่บ้าน กำนัน ภรรยากำนัน พระสงฆ์ เณร เจ้าอาวาส ลูกศิษย์วัด พ่อบ้าน แม่บ้าน โรงเรียน พวกเรา พวกเขา คิง ฮา เปิ้น ตั๋ว หนู / ผม (เด็ก) พี่ชาย พี่สาว  ป้อ อี่ป้อ แม่ อี่แม่ ป้อหลวง  ป้ออุ๊ย ป้อใหญ่(แพร่) แม่หลวง แม่อุ๊ย แม่ใหญ่(แพร่) ลูกบ่าวคนเก๊า ลูกบ่าวคนหล้า ไอ่หล้า ลูกสาวคนเก๊า ลูกหล้า อี่หล้า แก่บ้าน เมียแก่(บ้าน) ป้อหลวงบ้าน แม่หลวง ตุ๊เจ้า พระน้อย ตุ๊เจ้าหัววัด ขะโยม ป้อเฮียน แม่เฮียน โฮงเฮียน หมู่เฮา หมู่เขา สูเขา(ไม่สุภาพ) แก / มึง / เอ็ง ข้า / กู / ชั้น ใช้เรียกตัวเอง/หรือคนอื่น ๆ ก็ได้ ส่วนใหญ่ใช้เรียกคนอื่น/ตัวเอง น้อง อ้าย / ปี้ ไอ้ปี้(บางท้องที่ เช่นแพร่) ปี้  เอื้อย ไย้  อี่ไย้(แพร่)

ไปตลาด ภาษากลาง กำเมือง ตลาดสด/ไปตลาด ยี่สิบบาท / พันบาท ยี่สิบเอ็ด/ยี่สิบสอง เนื้อหมู / เนื้อวัว แหนม ขนมจีน ขนมเทียน ผักชี/ต้นหอม ชะอม ใบชะพลู กระถิน หัวหอม กระเทียม เห็ดฟาง มะนาว / มะกรูด เห็ดเผาะ ปลากราย ปลาช่อน ปลาร้า แตงโม สับปะรด ดอกกล้วยไม้ พุดซ้อน ดาวเรือง บานไม่รู้โรย แพง/ไม่แพง ขายอย่างไรคะ/ครับ ลดอีกนิดไดไหม แถมอีกนิดได้ไหม กาดมั่ว / ไปกาด ซาวบาท / ปันบาท ซาวเอ็ด / ซาวสอง จิ้นหมู / จิ้นงัว จิ้นส้ม ขนมเส้น ขนมจ๊อก หอมป้อม / ใบหอม ผักหล้ะ ใบผักแค / ใบปูนก ผักหนอง ผักคำใต้ หอมบั่ว / หอมแดง หอมขาว / หอมเตียม เห็ดเฟียง บ่านาว / บ่าขูด เห็ดถอบ ป๋าต๋อง ป๋าหลิม ฮ้า / ป๋าฮ้า บ่าเต้า บ่าขะหนัด ดอกเอี้ยง / ดอกเอื้อง เก็ตถวา คำปู้จู้ ตะหล้อม / ต๋าหล้อม แปง / บ่แปง ขายจ๊ะไดเจ้า / ครับ ลดแหมน้อยได้ก่อเจ้า/ครับ แถมแหมน้อยได้ก่อเจ้า/ครับ

ไปเที่ยว ภาษากลาง กำเมือง ไปเที่ยว ไป........ไหมคะ ไกลไหมคะ ไกลมาก ไม่ไกล ไปทางโน้น ไปด้วยกันไหม กลับก่อนนะคะ กลับบ้าน ค่ารถเท่าไหร่คะ จอดรอด้วยนะคะ ขับช้า ช้า รีบมาก เครื่องบิน รถสองแถว รถจักรยาน รถจักรยานยนต์ รถประจำทาง โรงหนัง โรงพัก โรงพยาบาล ตำรวจ / ทหาร ไปแอ่ว ไป.......ก่อเจ้า/ครับ ไก๋ก่อเจ้า/ครับ ไก๋ขนาด บ่ไก๋ ไปตางปู๊น ไปตวยกันบ๊อ/ไปตวยกันก่อ ปิ๊กก่อนเน้อเจ้า/ครับ ปิ๊กบ้าน ก้ารถเต้าใดเจ้า จอดรถถ้ากำเน้อเจ้า ขับจ้า จ้า ฟั่งขนาด เฮียบิน รถสี่ล้อ รถถีบ รถเคี่ยง / รถเครื่อง รถเมล์ โฮงหนัง โฮงพัก โฮงบาน ต๋ำหนวด / ตะหาน

สำนวนกวนใจ   ภาษากลาง กำเมือง คนดุ คนโง่ คนไม่พูด คนเซ่อ ๆ ซ่า คนฉลาด คนขี้โกรธ คนขี้โมโห คนไม่รู้ร้อน รู้หนาว อย่างนั้น อย่างนี้ มีมากมายไปหมด รู้เมื่อสายเกินไป ของอร่อยอยู่ที่คนชอบ เถียงคำไม่ตกฟาก ครึ้มฟ้า ครึ้มฝน แดดเปรี้ยง ๆ ท่าทางเหมือนฝนจะตก เรื่องขำขัน/เรื่องสัปดน ฤกษ์งามยามดี คนขี้สวก คนง่าว คนบ่ปาก คนสึ่งตึง คนหลวก คนขี้โขด / ขี้มิ้ง คนบ่ฮู้คัน ฮู้เดียม จ๊ะอั้น จ๊ะอี้ ป่ะเล๊อะ ป่ะเต๋อ เผื่อฮู้คิง น้ำปิงปอแห้ง ของกิ๋นลำ อยู่ตี้คนมัก ปากได้ ไส้ยาว บด ๆ มืด ๆ แดดเพ้ง ๆ สีฝนจะตก เจี้ย / นิทานก้อม มื้อจั๋น วันดี

เจ็บไข้ ได้ป่วย ปวดหัว/ปวดท้อง ปวดฟัน คัดจมูก ยุงกัด/สุนัขกัด ถูกต่อย/ถูกตี ป่วย ลื่น / หกล้ม ผึ้งต่อย / แตนต่อย มดแดง แมลงวัน ตะเข็บ / ตะขาบ จิ้งจก/ตุ๊กแก/จิ้งเหลน กิ้งก่า เจ็บหัว/เจ็บต๊อง(ต๊องยาว ๆ ) เจ็บเขี้ยว กัดดัง / กัดฮูดัง ยุงขบ/หมาขบ โดนตี๋ / โดนบุบ เมื่อย / เมิ่ย ผะเลิด / ต้าว เผิ้ง(ผึ้ง) เดียด / แต๋นเดียด มดส้ม แมงงน จะเข็บ /จ๊ะขาบ จ๊ะกิ้ม / ต๊กโต / จะเหล้อ จ๊ะก่า

  ประโยคน่ารักๆ 

1.เปิ้ลฮั๊กตั๋ว หมายถึง ฉันรักคุณ
2.เปิ้ลง่อมหาตั๋ว หมายถึง ฉันคิดถึงคุณ
3.ตั๋วฮั๊กเปิ้ลก่อ หมายถึง คุณรักฉันหรือเปล่า?
4.เฮาเป๋นแฟนกั๋นบ๋อ หมายถึง เราเป็นแฟนกันไม๊?
5.ตั๋วน่าฮั๊กขนาด หมายถึง คุณน่ารักมากๆ
6.ตั๋วงามขนาด หมายถึง คุณสวยมาก
7.ขอบคุณเจ้า หมายถึง ขอบคุณค่ะ
8.ไปเดทกับเปิ้ลบ๋อ หมายถึง ไปเดทกับเราไหม?

ยังไม่หมด !

เอาคำด่าภาษาเหนือมาฝากจร้า 

ง่าว ซึ่งตึง โก๊ะโง๊ะ สลิดยังวอก ควายสตวง พายแหมะ บ้าขึด หน้าเซอะ อีห่า/บ่าห่า กิ๋นตับ บ่ะห่าปัก บ่ะปันต๋าย บ่ะพายดง ไอ้...อสุรกายกินเครื่องใน บ่าวอก บ่าผีบี้ บ่าหนังหมา บ่าต๋ายพาย บ่าห่า 555+ 

เอาไปใช้กันได้นะ :)